Routekaart voor een houtrookvrij Nederland
De stichting ziet de volgende stappen.
De gemeenten en de rijksoverheid werken gezamenlijk naar een houtrookvrij Nederland. Onder houtstook wordt niet alleen de hout- en pelletkachel of openhaard maar ook alle vormen van houtstook buiten (vuurkorf, hot tub, tuinhaard etc) bedoeld. In de eerste fase wordt ingezet op ontmoediging van houtstook middels eerlijke voorlichting, passende regelgeving én handhaving.
Het einddoel is een verbod op particuliere houtstook, omdat iedereen recht heeft op een gezonde leefomgeving.
Ontmoedigen via voorlichting
De landelijke, provinciale en gemeentelijke overheden geven eerlijke voorlichting over houtstook. De kernboodschap is: houtrook is altijd schadelijk voor de gezondheid van iedereen, voor zowel de stoker als de gehinderden. Ook de negatieve effecten van houtstook voor milieu en klimaat worden benoemd. In de overheidsvoorlichting wordt afgezien van het geven van stooktips of het promoten van de Ecodesignkachel. Dit wekt bij burgers ten onrechte de indruk dat verantwoorde houtstook mogelijk zou zijn. Houtrook is echter altijd schadelijk.
Stooktips en de ecodesign kachel legitimeren houtstook in plaats van ontmoedigen, minder stoken.
De verschillende overheden promoten actief gezonde en schone alternatieven voor het verwarmen van de woning alsmede het isoleren van de woning.
Zolang er nog geen stookverbod van kracht is, verwijzen gemeenten en de rijksoverheid stokers naar het Stookalert en de Stookwijzer.
Burgers weten hoe zij overlast kunnen melden: via de Stookwijzer. De rijksoverheid zorgt ervoor dat de meldingen bij de desbetreffende gemeente terecht komen en doeltreffend worden afgehandeld. Dit geldt voor alle gemeenten, onafhankelijk van wel/ niet deelname aan het Schone Lucht Akkoord.
Ook buitenstook (vuurkorf, tuinhaard, hottub ed.) wordt aan banden gelegd.
Het spreekt vanzelf dat de overheid het goede voorbeeld geeft en in alle omstandigheden afziet van houtstook. Dus geen kerstboomverbrandingen of vreugdevuren organiseren, of vuurkorven gebruiken bij feestelijke gelegenheden. Ook past het niet dat een gemeente betrokken is bij de verkoop van hout aan particulieren.
De rijksoverheid is verantwoordelijk voor het ontwikkelen van gezondheidswaarschuwingen op alle houtstokende apparaten en toebehoren, zoals haardhout. Dit naar het voorbeeld van pakjes sigaretten.
Ontmoedigen door regelgeving
Rijksoverheid:
Voor het aanpakken van de houtrookoverlast ontwikkelt de rijksoverheid ten behoeve van de gemeenten een meet-en beoordelingsmethode inclusief objectief toetsingscriterium dat bruikbaar is voor controle en handhaving.
Houtstook moet duurder zijn dan andere verwarmingsbronnen. Hoe is aan de overheid. De rijksoverheid ontwikkelt een houtstooktaks die is gebaseerd op extra accijnzen op houtstokende apparaten en noodzakelijke toebehoren als pelletkorrels of haardhout. (vergelijk de extra accijnzen op tabak of de ideeën voor een suiker- of vleestaks)
De rijksoverheid regelt dat een houtkachel niet langer de primaire verwarmingsbron van een woning kan zijn. Via voorlichting is de boodschap aan de burger dat houtstook geen optie is bij de energietransitie.
De rijksoverheid stelt stooktijden vast: bijvoorbeeld van 19.00 tot 22.00 uur, mits het Stookalert en de Stookwijzer dit toelaten.
Het advies van de Stookwijzer en het Stookalert moet bindend zijn, vastgelegd in wet- en regelgeving en uiteindelijk leiden tot een stookverbod.
Gemeenten:
Gemeenten nemen in de nieuwe Omgevingswet o.b.v. Gemeentewet artikel 149 regels op die het stoken van hout verder ontmoedigen.
Gemeenten blijken opgroeiende kinderen en jongeren extra te willen beschermen tegen het inademen van schadelijke rook. In het verlengde van de ‘rookvrije generatie’ is het logisch dat zij ook tegen houtrook worden beschermd op schoolpleinen, speelplekken, sportvelden en langs schoolroutes.
Gemeenten erkennen de noodzaak van ventilatie, bijvoorbeeld tijdens het koken en ’s nachts. Zonder voldoende ventilatie is een gezonde levensstijl niet mogelijk.
Gemeenten sluiten zich desgewenst aan bij het Schone Lucht Akkoord, dat nog meer dan hiervoor zich ook toespitst op de houtrookproblematiek.
Alle gemeenten, onafhankelijk van hun deelname aan het Schone Lucht Akkoord, geven ontvangen klachten een serieuze navolging en handhaven bij overlast.
Gemeenten zijn verantwoordelijk voor voldoende beschikbare kennis over de houtstookproblematiek, in hun eigen organisatie en/of bij de desbetreffende omgevingsdienst.
De gemeente kan zorgen dat er veel minder wordt gestookt door bijvoorbeeld:
Houtstookvrije woonwijken.
Stooktijden van 19:00 tot 22:00 uur.
Maximaal 20 x stoken per winterstookseizoen.
Houtkachel mag geen primaire verwarmingsbron zijn.
Geen open vuur (vuurkorf, buitenhaard, ed) in woongebieden.
Stookwijzer promoten. Het advies van de Stookwijzer en Stookalert moet bindend zijn. leiden tot een stookverbod, vastgelegd in wet- en regelgeving.
Gemeenten die niet aansluiten bij het SLA ontvangen wel de meldingen van overlast die burgers via de stookwijzer indienen.
Ontvangen klachten serieus navolging geven.
Handhaven bij overlast.
Subsidiemaatregelen alternatieven hout gestookte installaties. Actief met voorbeelden komen.
Subsidiemaatregelen bij verwijderen van rookkanaal.
Voorlichting dat houtstook geen optie is bij van-gas-af gaan. Zelfs ministerie van EZK en I&W vinden dit geen optie.
Geen verkoop van hout vanuit gemeente en gemeentelijke instanties ten behoeve van particuliere houtstook.
Zorgen voor kennis in de gemeente betreft dit onderwerp. Of via de omgevingsdiensten.
Europese afspraken
De rijksoverheid zet zich in Europees verband in voor een ontmoedigingsbeleid van houtstook. Belangrijke boodschap: houtstook is niet duurzaam.
De Europese Commissie in haar nieuwe Biodiversiteit Strategie heeft aangegeven de risico`s van houtverbranding voor klimaat en biodiversiteit te onderzoeken en de Europese richtlijn voor hernieuwbare energie hier op aan te passen.
Onderzoek en evaluatie
De rijksoverheid financiert onderzoek naar de effecten van houtstook op milieu en volksgezondheid. Ook meet zij jaarlijks in welke mate burgers overlast ervaren van houtrook.
Dit kan via de bestaande gemeentelijke burgerpanels dan wel in provinciaal verband. Op die manier worden de effecten van het beleid jaarlijks geëvalueerd en vindt zo nodig bijstelling van beleid plaats.
Stookverbod
Voor de overgang van de ontmoedigingsfase naar een verbodsfase wordt een actieplan ontwikkeld, met bijbehorend actiekader, juridische componenten en duidelijke termijnen.
Particuliere houtstook in de woonomgeving is uiteindelijk verboden.
